กลายเป็น “ประเด็นที่น่าสนใจ” ในสังคมขณะนี้ ต่อกรณีการออก “ธนบัตรที่ระลึกเนื่องในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562” ชนิดราคา 100 บาท และราคา 1,000 บาท โดยเฉพาะชนิดราคา 100 บาท ซึ่งจัดพิมพ์ทั้งสิ้น 20 ล้านฉบับ และใช้หมุนเวียนในระบบ
โดยคำถามหลักๆ มี 2 กรณีคือ กรณีที่โลกออนไลน์ โพสต์เตือนว่า ธนบัตร 100 บาทฉบับใหม่ ใกล้เคียงกับธนบัตร 1,000 บาทมาก ๆ จนทำให้บรรดาพ่อค้าแม่ค้าเข้าใจผิด เวลาทอนเงิน และกรณีธนบัตรที่ระลึกฉบับละ100 บาท สามารถ Scan และเอาลง Photoshop ได้จริง เทียบกับแบงก์ร้อยแบบเก่าที่ไม่สามารถทำได้ ทำให้มีโอกาสที่จะถูกปลอมแปลงได้สูง
กรณีดังกล่าว ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ได้รวบรวมคำถาม-คำตอบที่น่าสนใจ เกี่ยวกับประเด็นธนบัตรที่ระลึกเนื่องในพระราชพิธีบรมราชาภิเษก พุทธศักราช 2562” ใน 5 เรื่องด้วยกัน ซึ่งอาจจะทำความเข้าใจกับประชาชนได้มากขึ้น
คำถามแรก : ธนบัตรที่ระลึกชนิดราคา 100 บาท มีจุดแตกต่างจากธนบัตรหมุนเวียน ชนิดราคา 1000 บาท ปัจจุบันที่มีอยู่ในระบบอย่างไร ?
ตอบ:ธนบัตรที่ระลึกชนิดราคา 100 บาท มีจุดแตกต่างจากธนบัตรหมุนเวียน ชนิดราคา 1000 บาท ปัจจุบัน ที่ประชาชนสามารถสังเกตได้ชัดเจน ดังนี้ 1. ขนาดธนบัตรหมุนเวียน 1000 บาทมีขนาดความยาวกว่า 1.2 เซนติเมตร 2.ธนบัตรทั้ง 2 แบบ มีตัวเลขบอกชนิดราคาที่มุมธนบัตรด้านล่างอย่างชัดเจน 3. ธนบัตรที่ระลึกออกใช้ใหม่นี้ มีสีเหลืองซึ่งแตกต่างจากสีธนบัตรหมุนเวียนที่มีอยู่ในระบบทุกชนิด
ขอให้ประชาชนสังเกตทุกครั้งที่รับธนบัตร ซึ่งนอกจากจะเป็นการไม่ประมาทแล้ว ยังจะช่วยในเรื่องป้องกันการรับธนบัตรปลอมด้วย
คำถามที่ 2 : หากประชาชนต้องการแลกเปลี่ยนธนบัตรที่ระลึกฯ เป็นธนบัตรหมุนเวียนปกติ ควรทำอย่างไร?
ตอบ: หากประชาชนต้องการแลกเปลี่ยนธนบัตรที่ระลึกเป็นธนบัตรที่ใช้หมุนเวียนปกติ สามารถติดต่อขอแลกได้ที่สาขาธนาคารพาณิชย์ทุกแห่ง ธนาคารออมสิน ธนาคารเพื่อการเกษตรและสหกรณ์การเกษตร ธนาคารอาคารสงเคราะห์ และธนาคารอิสลามแห่งประเทศไทย ตามเวลาที่แต่ละธนาคารกำนด
คำถามที่3 : ธนบัตรที่ระลึกฯ สามารถใช้ชำระหนี้ตามกฎหมายได้หรือไม่
ตอบ : ธนาคารแห่งประเทศไทยขอยืนยันว่าธนบัตรที่ระลึกนี้ สามารถใช้ชำระหนี้ได้ตามกฎหมาย เช่นเดียวกับธนบัตรที่ระลึกทุกแบบที่ผ่านมา และสามารถนำธนบัตรที่ระลึกฯ ไปแลกเปลี่ยนเป็นเงินสกุลอื่นที่ธนาคารหรือ money changer ได้ตามปกติเช่นเดียวกับธนบัตรหมุนเวียนทั่วไป
คำถามที่ 4 : ธนบัตรที่ระลึกฯ นี้ มีลักษณะต่อต้านการปลอมแปลงอย่างไร ปลอดภัยหรือไม่
ตอบ : ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ขอเรียนแจ้งว่า ลักษณะต่อต้านการปลอมแปลงของธนบัตรโดยทั่วไปมีได้หลายรูปแบบ ตั้งแต่การออกแบบเพื่อป้องกันการผลิตธนบัตรปลอมซึ่งเลียนแบบโดยอ่านภาพธนบัตรเพื่อการพิมพ์ ตลอดจนการออกแบบเพื่อให้ประชาชนผู้ใช้งานสามารถแยกแยะได้ระหว่างธนบัตรจริงและธนบัตรปลอมโดยใช้คุณสมบัติพิเศษของธนบัตร เช่น กระดาษ และลายน้ำ เป็นต้น ทั้งนี้ วิธีการตรวจสอบธนบัตรปลอม สามารถทำได้ด้วยการ “สัมผัส ยกส่อง พลิกเอียง” ซึ่งสามารถตรวจง่ายๆ ด้วยตนเอง
ส่วนกรณีนำธบัตรไปผ่านกรรมวิธีใดๆ ก็ตาม แต่การ print ออกมาภาพจะไม่คมชัดเท่าธนบัตรจริง รวมถึงเนื้อกระดาษจะต่างออกไป ทั้งนี้ feature พิเศษที่ใช้ในธนบัตรฉบับนี้เป็นเทคโนโลยีอันทันสมัยที่มีลักษณะเช่นเดียวกับธนบัตรชนิดราคา 100 บาท แบบ 17 ที่ใช้หมุนเวียนในปัจจุบัน
คำถามที่ 5 : ธนบัตรที่ระลึกฯ นี้ ใช้ทองคำค้ำประกันหรือไม่ และสามารถใช้หมุนเวียนได้แค่ภายในประเทศเท่านั้นจริงหรือไม่
ตอบ : การออกใช้ธนบัตรทุกชนิด ทั้งธนบัตรหมุนเวียนและธนบัตรที่ระลึก ต้องมีทุนสำรองหนุนหลัง จึงมีมูลค่าและสามารถใช้ชำระหนี้ได้ตามกฎหมาย อีกทั้งยังสามารถนำธนบัตรที่ระลึกฯ ไปแลกเปลี่ยนเป็นเงินสกุลอื่นที่ธนาคารหรือ money changer ได้ตามปกติเช่นเดียวกับธนบัตรหมุนเวียนทั่วไป
อย่างไรก็ตาม ต่อกรณีที่มีคำถามว่า ธนบัตรที่ระลึกดังกล่าวไม่มีการใส่ EURion constellation (ยูไรอัน) เพื่อป้องกันสแกน ป้องกันพรินต์ โดย ยูไรอัน จะทำให้ตรวจเจอ “ลายน้ำบนธนบัตร” ซึ่งเป็นไปตามข้อกำหนดของ EURion constellation และหากไม่มีอาจจะทำให้หลายประเทศไม่ยอมรับและไม่รับแลกธนบัตรรุ่นดังกล่าวนั้น ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) ยังไม่มีคำตอบกรณีนี้
