ดร.สุวิทย์ เมษิณทรีย์ นักวิชาการอิสระและอดีตรัฐมนตรีหลายสมัย โพสต์ในเฟซบุคว่า “หนึ่งในฐานรากสำคัญของระบอบประชาธิปไตยอันมีพระมหากษัตริย์ทรงเป็นองค์ประมุข คือ การสร้าง “รัฐที่น่าเชื่อถือ” (Credible Government)”
รัฐที่น่าเชื่อถือ สะท้อนผ่าน
1) การมาด้วยความชอบธรรม (Legitimacy)
2) การยึดคุณธรรมจริยธรรม (Integrity)
3) การมีความรู้ความสามารถ (Capability) ในภารกิจและหน้าที่ที่ได้รับมอบหมาย
อย่างที่ทราบกันดี “รัฐบาล“ เป็นเพียงส่วนหนึ่งของ “รัฐ” ที่มีภารกิจหน้าที่ในการบริหารประเทศ ดังนั้น รัฐที่น่าเชื่อถือ จึงไม่ได้จำกัดอยู่แค่ “รัฐบาลที่น่าเชื่อถือ” แต่ครอบคลุมถึงสถาบันหลักต่างๆ ซึ่งรวมถึง “ศาลรัฐธรรมนูญ“
การที่ศาลรัฐธรรมนูญวินิจฉัยให้นายเศรษฐา ทวีสิน พ้นจากตำแหน่งนายกรัฐมนตรี โดยให้เหตุผลว่า นายกรัฐมนตรีรู้ หรือควรรู้พฤติการณ์ของนายพิชิต ชื่นบาน ว่าเป็นบุคคลที่มีลักษณะต้องห้าม ขาดคุณสมบัติหรือมีลักษณะต้องห้ามตามรัฐธรรมนูญ แต่ยังคงนำความกราบบังคมทูลฯ เพื่อโปรดเกล้าฯ แต่งตั้ง นายพิชิต ชื่นบาน รัฐมนตรีประจำสำนักนายกรัฐมนตรี ถือเป็นการปฏิบัติที่มิชอบตามรัฐธรรมนูญ ไม่มีความซื่อสัตย์สุจริตเป็นที่ประจักษ์ ฝ่าฝืนจริยธรรมอย่างร้ายแรง การจะกล่าวอ้างว่ามีประสบการการทำงานในทางการเมืองจำกัด นั้นไม่อาจรับฟังได้
คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญสร้างบรรทัดฐานใหม่ ในการยกระดับมาตรฐานทางคุณธรรมจริยธรรม
คำวินิจฉัยของศาลรัฐธรรมนูญดังกล่าวได้สร้างบรรทัดฐานใหม่ในการยกระดับมาตรฐานทางคุณธรรมจริยธรรมให้กับเจ้าหน้าที่ของรัฐทั้งระบบ ด้วยเหตุนี้ การจัดตั้งรัฐบาลภายใต้การนำของนายกรัฐมนตรี แพทองชินวัตร ชินวัตร จึงมีกระบวนการคัดกรองที่เข้มข้น รอบคอบ และใช้เวลายาวนานกว่าปกติ ซึ่งเป็นสิ่งที่ดี เป็นสิ่งที่ถูกต้อง เป็นสิ่งที่พึงปฏิบัติ เพื่อตอบโจทย์บรรทัดฐานดังกล่าว เพราะจากนี้ไป ผู้นำประเทศจะไม่ได้มีแค่คุณสมบัติของความเป็นผู้นำที่มีวิสัยทัศน์ (Visionary Leadership) เท่านั้น แต่ต้องมีความเป็นผู้นำที่มีคุณธรรมและจริยธรรม (Moral Leadership) ควบคู่ไปด้วย
จากกรณีการเผยแพร่คลิปในโลกออนไลน์หลังจากนายอุดม สิทธิวิรัชธรรม ตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ บรรยายเรื่อง ”ศาลรัฐธรรมนูญกับการคุ้มครองสิทธิและเสรีภาพของประชาชน ภายใต้รัฐธรรมนูญแห่งราชอาณาจักรไทย พุทธศักราช 2560“ ที่ จ.สุราษฎร์ธานี เมื่อวันที่ 15 ส.ค. 2567 ที่ผ่านมา โดยในช่วงหนึ่งได้กล่าวว่า “จริง ๆ ต้องขอบคุณผมนะ มีการยุบพรรคเขา เห็นไหมครับ เขาได้เงินตั้งกี่ล้านภายในสองวัน ถ้าไม่ยุบเขาร้องไห้ฟรีเลยนะ ก่อนหน้านั้นเงินไม่มี ต้องขอบคุณผมนะ ทำให้เขามีเงินเข้าไปตั้ง 20, 30 ล้าน… ก็ไม่เห็นจะเดือดร้อนตรงไหนเลย” ในฐานะเป็นหนึ่งในตุลาการศาลรัฐธรรมนูญ
“การพูดในที่สาธารณะดังกล่าว เหมาะสมหรือไม่ ที่สำคัญ มีประเด็นเรื่องคุณธรรม จริยธรรม (รวมถึงเมตตาธรรม) หรือไม่ ในฐานะที่ท่านเป็นหนึ่งในผู้ซึ่งมีส่วนร่วมในการกำหนดมาตรฐานใหม่ทางจริยธรรมที่ผ่านมา เงื่อนไขสำคัญที่จะขจัดปัญหาความขัดแย้ง ความแตกแยก และความรุนแรงที่เกิดขึ้นในช่วงที่ผ่านมา คือ “ความยุติธรรม” เป็นความยุติธรรมอันประกอบไปด้วย ความมีเหตุมีผล ความชอบธรรม และความถูกต้อง หากผู้คนในสังคมไม่ได้รับความยุติธรรม ความสงบสุขในบ้านเมืองก็เกิดไม่ได้ เหมือนอย่างที่ผู้กล่าวว่า “If you wish peace, care for justice.” ครับ”
ข่าวที่เกี่ยวข้อง : ประชาธิปัตย์ เผย “ครม.อิ๊งค์ 1” ยังไม่ได้เทียบเชิญร่วมตั้งรัฐบาล
