- ส่วนใหญ่กู้มาใช้จ่ายในชีวิตประจำวัน
- หลังค่าครองชีพพุ่งไม่หยุดแต่รายได้หดหาย
- คนมีหนี้มากกว่าครึ่งยอมรับเคยผิดนัดชำระหนี้
นายธนวรรธน์ พลวิชัย อธิการบดี และประธานที่ปรึกษาศูนย์พยากรณ์เศรษฐกิจและธุรกิจ มหาวิทยาลัยหอการค้าไทยเปิดเผยถึงผลการสำรวจสถานภาพหนี้ครัวเรือนไทยทั่วประเทศในปีนี้ จากกลุ่มตัวอย่าง 1,350 ตัวอย่าง ว่า ผู้ตอบ99.6% ระบุมีหนี้ มีเพียง 0.4% ที่ไม่มี โดยกลุ่มที่มีหนี้ มียอดหนี้เฉลี่ยต่อครัวเรือนสูงถึง 501,711 บาท สูงสุดในรอบ16 ปี ผ่อนชำระเดือนละ 12,801 บาท โดยหนี้ครัวเรือนดังกล่าว เป็นหนี้ในระบบ 78.9% ซึ่งมีหลักประกันหนุนหลังเช่น รถยนต์ โฉนดที่ดิน วางค้ำประกัน ถือเป็นเรื่องดีที่ไทยมีสินเชื่อในระบบให้กับประชาชนมากขึ้น ขณะที่หนี้นอกระบบมีเพียง 21% ต่ำสุดเป็นประวัติการณ์
สำหรับประเภทของหนี้ครัวเรือน สัดส่วนสูงถึง 56.4% เป็นหนี้ส่วนบุคคล เช่น การซื้อสินค้าอุปโภคบริโภค รองลงมา54.4% เป็นหนี้จากบัตรเครดิต, 49.6% ยานพาหนะ, 49.2% ประกอบธุรกิจ, 37.5% การศึกษา และ35.7% ที่อยู่อาศัย ส่วนสาเหตุของการก่อหนี้มาจากค่าครองชีพที่สูงขึ้น รายได้ไม่เพียงพอกับรายจ่าย ผ่อนสินค้ามากเกินไป ใช้จ่ายผ่านบัตรเครดิตมากไป และซื้อสินทรัพย์ถาวรเพิ่มขึ้น
ทั้งนี้ ช่วง 1 ปีที่ผ่านมา ผู้ตอบ 65.9% เคยผิดนัดการผ่อนชำระ เพราะรายได้ลดลง เศรษฐกิจไม่ดี และค่าครองชีพที่ไม่สอดคล้องกับรายได้ จึงเสนอแนะภาครัฐ ให้จัดหาแหล่งเงินกู้ดอกเบี้ยต่ำ ให้ความรู้เรื่องการบริหารหนี้ ฝึกอบรมอาชีพเพิ่มทักษะในการประกอบอาชีพ ฯลฯ ส่วนปัญหาหนี้เสีย (เอ็นพีแอล) ยังไม่น่ากังวล เพราะสถาบันการเงิน ต่างตรึงอัตราดอกเบี้ยไว้ และการติดตามหนี้ในระบบ มีกระบวนการไกล่เกลี่ยตามกลไกปกติ
“หนี้ครัวเรือนที่สูงขึ้น เกิดจากค่าครองชีพสูง เศรษฐกิจไม่ดี สภาพคล่องในธุรกิจแย่ ทำให้ชักหน้าไม่ถึงหลังหากเศรษฐกิจฟื้น หนี้ครัวเรือนจะลดลง อย่างไรก็ตาม แม้หนี้ต่อครัวเรือนในปีนี้จะสูงสุดเป็นประวัติการณ์ แต่ส่วนใหญ่อยู่ในระบบ สะท้อนได้ว่า คนไทยเข้าถึงสินเชื่อ หรือกู้ในระบบได้มากขึ้น เพราะมีทรัพย์สิน และถือเป็นเรื่องปกติที่คนชั้นกลางจะก่อหนี้เพื่อซื้อสินทรัพย์มากขึ้น“
นายธนวรรธน์ กล่าวต่อถึงสถานการณ์หนี้ครัวเรือนไทย ณ สิ้นปี 65 ที่คาดจะมีสัดส่วน 89.3% ของผลิตภัณฑ์มวลรวมในประเทศ (จีดีพี) ว่า ถือว่า มีอัตราสูง แต่ไม่น่ากังวล เพราะหนี้ส่วนใหญ่กระจุกตัวอยู่ในสถาบันรับฝากเงิน ที่มีระบบบริหารจัดการความเสี่ยงที่ดี หรือส่วนใหญ่เป็นหนี้อยู่ในระบบที่ใช้หลักทรัพย์เป็นประกันวงเงิน ไม่ใช่กู้เพื่อนำมาใช้จ่ายฟุ่มเฟือย หรือมาจากการพนัน แต่ก็อาจทำให้การกระตุ้นเศรษฐกิจผ่านการเพิ่มการบริโภคภาคเอกชนทำได้ยากขึ้น และอาจเป็นข้อจำกัดที่ทำให้เศรษฐกิจไทยเติบโตได้ไม่โดดเด่นนัก
ทั้งนี้ หนี้ครัวเรือนไทยเคยขึ้นไปสูงสุดที่ 90.9% ของจีดีพี ในช่วงไตรมาส 1 ปี 64 ติดอันดับที่ 11 ประเทศที่มีหนี้ครัวเรือนมากที่สุดในโลก จากผลกระทบทางเศรษฐกิจในช่วงที่โควิด-19 โดยหนี้ครัวเรือนของไทยเริ่มสูงขึ้นแตะระดับ80% ของจีดีพีนับตั้งแต่ไตรมาส 1 ปี 63 ซึ่งเป็นช่วงเริ่มต้นของการระบาดโควิด-19 และมีการล็อกดาวน์ ส่งผลทำให้จีดีพีไทยหดตัว และเติบโตอยู่ในระดับต่ำ
“สัดส่วนหนี้ครัวเรือนต่อจีดีพีของไทยน่าจะผ่านจุดสูงสุดที่ 90.9% มาแล้ว และจะค่อยๆ ลดลงเมื่อเศรษฐกิจไทยฟื้นคาดว่า สัดส่วนหนี้ครัวเรือนต่อจีดีพีจะลดลงจาก 90% ในปัจจุบันมาอยู่ที่ 80% ได้ภายใน 5 ปีหากเศรษฐกิจไทยในช่วง 5 ปีข้างหน้าขยายตัวในอัตราเฉลี่ยไม่ต่ำกว่า 6.2% ต่อปี”
