วันนี้ (24 พ.ค.) เมื่อเวลา 17.58 น. พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินีเสด็จพระราชดำเนินไปทรงเปิดแพรคลุมป้าย “เจดีย์อัฐบริขารเขมาภิรโต” และทรงประกอบพิธีสมโภช “พิพิธภัณฑ์อัฐบริขารหลวงปู่ขาว อนาลโย” ณ วัดถ้ำกลองเพล อำเภอเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู
เมื่อเสด็จพระราชดำเนินถึงวัดถ้ำกลองเพล นางศิวพร ฉั่วสวัสดิ์ ผู้ว่าราชการจังหวัดหนองบัวลำภู พร้อมด้วยหัวหน้าส่วนราชการ ข้าราชการ และประชาชน เฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทรับเสด็จ จากนั้น เสด็จเข้าพลับพลาพิธี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงจุดธูปเทียนเครื่องนมัสการบูชาพระพุทธนวราชบพิตร ทรงกราบ ทรงศีล ประธานสงฆ์ถวายศีล เสร็จแล้ว
จากนั้นเสด็จพระราชดำเนินไปยังมณฑลพิธี ทรงกดปุ่มไฟฟ้าเปิดแพรคลุมป้ายเจดีย์อัฐบริขารเขมาภิรโต ทรงพระดำเนินไปยังเจดีย์อัฐบริขารเขมาภิรโต ทรงวางผอบอัฐิธาตุหลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต ไว้ยังที่ประดิษฐานภายในเจดีย์ ฯ ทรงรับผ้าไตร จำนวน 1 ไตร จากหม่อมหลวงสราลี กิติยากร ประธานกรรมการฝ่ายจัดงาน ฯ แล้วทรงทอดผ้าไตรที่หน้าอัฐิธาตุหลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต แล้วทรงวางพวงมาลัย ทรงจุดธูปเทียนเครื่องทองน้อยสักการะอัฐิธาตุหลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต เสร็จแล้ว ทอดพระเนตรรูปหล่อหลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต อัฐบริขาร และแม่พิมพ์เหรียญที่ระลึกหลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต ที่จัดแสดงภายในเจดีย์ ฯ เสร็จแล้ว เสด็จออกจากเจดีย์อัฐบริขารเขมาภิรโต ทรงปลูกต้นรวงผึ้ง
ต่อมาเสด็จเข้าพลับพลาพิธี ทรงประเคนจตุปัจจัยไทยธรรมถวายพระสงฆ์ ทรงหลั่งทักษิโณทก พระสงฆ์ถวายอนุโมทนาถวายอดิเรก นายประยูร อรัญรุท นายอำเภอเมืองหนองบัวลำภู กราบบังคมทูลเบิกผู้มีจิตศรัทธา เข้ารับพระราชทานของที่ระลึกตามลำดับ จากนั้น ทรงลงพระปรมาภิไธย และพระนามาภิไธยลงบนแผ่นศิลา สำหรับเชิญไปประดิษฐานภายในเจดีย์อัฐบริขารเขมาภิรโต จากนั้น เสด็จพระราชดำเนินไปทรงกราบที่หน้าเครื่องนมัสการ ทรงลาพระสงฆ์ ในโอกาสนี้ พระราชภาวนาวชิรากร (อินทร์ถวาย สนฺตุสฺสโก) รักษาการเจ้าอาวาส วัดถ้ำกลองเพล ถวายของที่ระลึก แด่พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี จากนั้น ประทับรถไฟฟ้าพระที่นั่ง เสด็จพระราชดำเนินไปยังกุฏิหลวงปู่ขาว อนาลโย
สำหรับเจดีย์อัฐบริขารเขมาภิรโตแห่งนี้ คณะศิษยานุศิษย์ของหลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต พร้อมด้วยพุทธศาสนิกชนทุกหมู่เหล่า มีดำริร่วมกันก่อสร้างขึ้น ณ สถานที่ที่หลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต ได้กำหนดไว้ เป็นที่ประชุมเพลิงสรีระสังขาร และเป็นสถานที่สร้างเจดีย์ เพื่อเป็นอนุสรณ์สถานบรรจุพระบรมสารีริกธาตุ อัฐิธาตุ และอัฐบริขาร รำลึกถึงคุณูปการของหลวงปู่บุญเพ็ง เขมาภิรโต อดีตเจ้าอาวาสวัดถ้ำกลองเพล ต่อจากหลวงปู่ขาว อนาลโย เป็นพระเถระที่น้อมกายถวายชีวิตเป็นเครื่องบูชาคุณพระรัตนตรัย ธำรงสมณคุณและสมณธรรมอย่างงดงาม เป็นที่ศรัทธาเลื่อมใสของพุทธศาสนิกชนในจังหวัดหนองบัวลำภู จังหวัดใกล้เคียง และพุทธศาสนิกชนโดยทั่วไป
เมื่อเสด็จพระราชดำเนินถึง กุฏิหลวงปู่ขาว อนาลโย พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี เสด็จขึ้นกุฏิหลวงปู่ขาว อนาลโย ทรงวางพวงมาลัย ทรงจุดธูปเทียนเครื่องทองน้อยสักการะรูปหล่อหลวงปู่ขาว อนาลโย ทรงกราบราบ แล้วทอดพระเนตรรูปหล่อหลวงปู่ขาว อนาลโย และภาพถ่ายภายในกุฏิ ซึ่งเป็นสถานที่จำพรรษาของหลวงปู่ขาว อนาลโย ตั้งแต่ก่อตั้งวัดถ้ำกลองเพล เมื่อพุทธศักราช 2501 มีลักษณะเป็นเรือนไทยสองชั้น ใต้ถุนสูง แวดล้อมด้วยต้นไม้ให้ความร่มรื่นและความสงบ อีกทั้งยังเป็นสถานที่หลวงปู่ขาว อนาลโย ละสังขารมรณภาพด้วยอาการอันสงบ ณ กุฏิหลังนี้ เมื่อวันที่ 16 พฤษภาคม 2526 จากนั้น ประทับรถยนต์พระที่นั่ง เสด็จพระราชดำเนินไปยังพิพิธภัณฑ์อัฐบริขารหลวงปู่ขาว อนาลโย
เมื่อเสด็จพระราชดำเนินถึง ทรงประกอบพิธีสรงอัฐิธาตุหลวงปู่ขาว อนาลโย พระสงฆ์เจริญชัยมงคลคาถา ทรงวางพวงมาลัย ทรงจุดธูปเทียนเครื่องทองน้อยสักการะอัฐิธาตุหลวงปู่ขาว อนาลโย ทรงกราบ
ทรงลงพระปรมาภิไธย และพระนามาภิไธยลงบนแผ่นศิลา สำหรับเชิญไปประดิษฐานภายในพิพิธภัณฑ์อัฐบริขารหลวงปู่ขาว อนาลโย จากนั้น ทอดพระเนตรประวัติ ภาพถ่ายในอิริยาบถต่าง ๆ และเครื่องอัฐบริขารของหลวงปู่ขาว อนาลโย ที่ใช้ระหว่างการออกจาริกปลีกวิเวกธุดงค์ไปยังสถานที่ต่าง ๆ แล้วเสด็จออกจากพิพิธภัณฑ์อัฐบริขารหลวงปู่ขาว อนาลโย ไปทรงปลูกต้นพะยูง ซึ่งเป็นต้นไม้ประจำจังหวัดหนองบัวลำภู ไว้เป็นที่ระลึก เสร็จแล้ว
ทรงพระดำเนินเยี่ยมราษฎรที่มาเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทรับเสด็จ ซึ่งเป็นราษฎรในพื้นที่จังหวัดหนองบัวลำภู และจังหวัดใกล้เคียง ต่างพร้อมใจเปล่งเสียง “ทรงพระเจริญ” และโบกธงชาติ ธงพระปรมาภิไธย ว.ป.ร. และธงพระนามาภิไธย ส.ท. ด้วยความจงรักภักดี พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว และสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินี ทรงโบกพระหัตถ์ และแย้มพระสรวล ราษฎรที่เฝ้าฯต่างปลื้มปีติที่ได้ชื่นชมพระบารมีอย่างใกล้ชิด เมื่อสมควรแก่เวลา จึงประทับรถยนต์พระที่นั่ง เสด็จพระราชดำเนินไปยังท่าอากาศยานทหาร กองบิน 23จังหวัดอุดรธานี เพื่อประทับเครื่องบินพระที่นั่ง เสด็จพระราชดำเนินกลับกรุงเทพมหานคร
พิพิธภัณฑ์อัฐบริขารหลวงปู่ขาว อนาลโย สร้างขึ้นเมื่อพุทธศักราช 2528 และแล้วเสร็จเมื่อพุทธศักราช 2531 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร พระราชทานพระราชทรัพย์ส่วนพระองค์ จำนวน 1,570,000บาท (หนึ่งล้านห้าแสนเจ็ดหมื่นบาทถ้วน) สมทบทุนก่อสร้างอาคารพิพิธภัณฑ์ดังกล่าว และเมื่อวันที่ 26พฤษภาคม 2532 พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ได้เสด็จพระราชดำเนินไปทรงบรรจุอัฐิธาตุหลวงปู่ขาว อนาลโย และทรงเปิดพิพิธภัณฑ์อัฐบริขารหลวงปู่ขาว อนาลโย เพื่อเป็นสถานที่เก็บอัฐิและรวบรวมเครื่องอัฐบริขารของหลวงปู่ขาว อนาลโย ซึ่งเป็นพระเถระสายวิปัสสนาที่มีจริยานุวัตรหนักแน่นมั่นคงในธรรมปฏิบัติเป็นที่ปรากฏแก่พุทธศาสนิกชนทั่วไป ต่อมา อาคารพิพิธภัณฑ์ดังกล่าวทรุดโทรมลง เนื่องจากก่อสร้างมากว่า 30 ปี พระราชภาวนาวชิรากร (อินทร์ถวาย สนฺตุสฺสโก) รักษาการเจ้าอาวาสวัดถ้ำกลองเพล และผู้มีจิตศรัทธา จึงได้ร่วมกันบูรณปฏิสังขรณ์อาคารแล้วเสร็จเมื่อเดือนกุมภาพันธ์2565
วัดถ้ำกลองเพล อำเภอเมืองหนองบัวลำภู จังหวัดหนองบัวลำภู เป็นวัดราษฎร์สังกัดนิกายธรรมยุต ได้รับพระราชทานวิสุงคามสีมา เมื่อพุทธศักราช 2513 มีหลวงปู่ขาว อนาลโย เป็นเจ้าอาวาสรูปแรก เป็นพระเถระที่พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ทรงเลื่อมใสศรัทธา เช่นเดียวกับพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว เมื่อครั้งทรงดำรงพระราชอิสริยยศ สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช ฯ สยามมกุฎราชกุมาร ได้โดยเสด็จ พระบาทสมเด็จพระบรมชนกาธิเบศร มหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช บรมนาถบพิตร และสมเด็จพระนางเจ้าสิริกิติ์ พระบรมราชินีนาถ พระบรมราชชนนีพันปีหลวง ไปทรงนมัสการและสนทนาธรรมกับหลวงปู่ขาว อนาลโย ในหลายวาระ ด้วยทรงเลื่อมใสศรัทธาเช่นเดียวกับพระบรมชนกนาถ และพระบรมราชชนนี ด้วยทรงตั้งพระราชปณิธานที่จะสืบสานทำนุบำรุงพระพุทธศาสนาให้คงอยู่สืบไป
