เมื่อ “แจ็ค หม่า” เกษียณจาก “อาลีบาบา” มรดกตกทอดชิ้นสำคัญ

  • หม่า ระบุ โลกเป็นครู
  • ขอเลือกออกจากที่ “สูง”
  • ถอยอย่างชาญฉลาด

“แจ็ค หม่า” มหาเศรษฐีชาวจีนผู้ก่อตั้ง อาลีบาบา ธุรกิจยักษ์ใหญ่ด้านอีคอมเมิร์ซ ได้ประกาศลดบทบาทในตำแหน่องประธานกรรมการของอาลีบาบา เมื่อวันอังคาร(10 กันยายน) ที่ผ่านมา

โดยเขาได้จัดงานเกษียณอายุอย่างยิ่งใหญ่ที่ “โอลิมปิคสเตเดียม” ในเมือง Hangzhou บ้านเกิดของเขา หลังจากที่เขาใช้เวลานานกว่าสองทศรรษในการสร้างธุรกิจของอาลีบาที่ปัจจุบันมีมูลค่าสูงถึง 460,000 ล้านเหรียญสหรัฐ หรือประมาณ 14.03 ล้านล้านบาท

ขณะนี้ หม่า ให้เวลาเต็มที่กับงานด้านการกุศล โดยเขาได้เริ่มก่อตั้ง “มูลนิธิแจ็คหม่า” ในปี พ.ศ. 2557 โดยได้รับแรงบันดาลใจจาก“มูลนิธิของบิล และเมลินดา เกตส์”

“แจ็ค หม่า เคยแสดงความสนใจต่อการทำการกุศล ให้ความสนใจในเรื่องของสิ่งแวดล้อม ปัญหาของสตรี การศึกษา และการพัฒนา” ดูเคลน คลาร์ก (Duncan Clark) นักเขียนที่เขียนเรื่อง “อาลีบาบา: บ้านที่แจ็ค หม่า สร้าง”(Alibaba: The House That Jack Ma Built)ให้สัมภาษณ์กับสำนักข่าวCNN

.โลกของการเป็นครู

“ก่อน ที่ผมจะอายุ 70 ปี ผมสามารถที่จะทำบางอย่างที่ผมสนใจโดยเฉพาะในเรื่องของการศึกษา” หม่า กล่าวในงานสัมนาของอาลีบาบาเมื่อเดือนกันยายนปี 2561 ครั้งนั้น หม่าได้ ประกาศที่จะลาออกจาก อาลีบาบา มาแล้ว โดยที่เขาหวังว่า อาลีบาบา จะยังคงเป็นองค์กรที่เติบโตอย่างยั่งยืน ภายใต้การบริหารงานของทีมบริหารทั้ง 36 คน ในขณะที่เขายังคงถือหุ้นอยู่ในสัดส่วนร้อยละ 6.22 ในอาลีบาบา

หม่า เป็นชาวจีน ที่อยู่ภายใต้ระบบการปกครองแบบคอมมิวนิสต์ ที่ก่อตั้งธุรกิจซ่ึงติดอันดับมหาเศรษฐีที่จัดอันดับโดยนิตยสารฟอร์จูน ที่มีสินทรัพย์เกือบ 40,000 ล้านเหรียญสหรัฐ

หม่า เคยเป็นครูสอนภาษาอังกฤษ และบ่อยครั้งที่เขาจะพูดถึงเรื่องของการศึกษา โดยหม่าเลือกที่จะถอยออกจากธุรกิจของ อาลีบาบา ในวันที่ 10 กันยายน ซึ่งถือเป็นวันครูของจีน “มันน่าจะเป็นการส่งสัญญาณบางอย่าง” คลาส์ กล่าว และเป็นวันที่เขาฉลองวันเกิดที่อายุ 55 ปี

หม่า ได้พูดถึงอาชีพเก่าของเขา(ครูสอนภาษาอังกฤษ) และอธิบายเหตุผลว่า ทำไมเขาเลือกที่จะถอยออกจากอาลีบาบาในวันนี้ว่า “ครูทุกคนต้องการที่จะให้นักเรียนได้ดีกว่าตัวเอง ดังนั้นสิ่งที่ครูต้องทำ คือ ความรับผิดชอบต่อหน้าที่ของตัวเอง สำหรับผม และบริษัท สิ่งที่ต้องทำ คือ เปิดโอ กาสให้คนรุ่นใหม่ที่มีความสามารถมากกว่าเข้ามาทำงาน และมีบทบาทในการเป็นผู้นำ” หม่า กล่าวในงานสัมนาของบริษัทเมื่อเดือนกันยายนปีที่แล้ว

.ต้องเปลี่ยนวิธีการสอนใหม่

เมื่อปี 2561 หม่า ได้กล่าวเกี่ยวกับแรงดึงดูดในการพัฒนาการศึกษาในงานสัมนาของ The World Economic Forum ว่า ถ้าเราไม่เปลี่ยนแปลงวิธีการสอนของเรา 30 ปี หลังจากนี้เราจะเผชิญกับปัญหา

วิธีการสอนบนพื้นฐานความรู้ใน ปัจจุบันจะ “ทำให้ลูกหลานของเราล้มเหลว” ซึ่งจะไม่สามา รถแข่งขันกับเครื่องจักรได้ หม่า กล่าวว่า เด็กควรได้รับการสอนที่จะพัฒนา “ทักษะทางความคิด (soft skills)” เช่น ความคิดอิสระ ค่านิยม และการทำงานแบบเป็นทีม หม่า กล่าว

ในปี 2560 มูลนิธิของหม่า ได้มอบเงินจำนวน 45 ล้านเหรียญสหรัฐ ภายในระยะเวลา 10 ปี เพื่อสนับสนุนการค้นพบ และการพัฒนาระบบการเรียนการสอนในอนาคตของประเทศจีน โดย หม่าได้นำเอาวิธีการสอน และการพัฒนาการสอนใหม่ๆ เข้าไปในประเทศจีน และประเทศเกิดใหม่ทั่วโลกคลาส์ กล่าว

หม่า ได้แบ่งปันมุมมอง และประสบการณ์การทำธุรกิจของเขาไปในประเทศต่างๆ ทั่วโลกทั้งในประเทศแอฟ ริกา โดย คลาส์ ให้สัมภาษณ์กับทีมข่าว CNN และเขาก็ได้ใช้เงินทุน 10 ล้านเหรียญสหรัฐ ตั้งรางวัลสำหรับผู้ประกอบการรุ่นใหม่ นอกจากนี้ หม่า ยังให้ทุนสนับสนุนโครงการอนุรักษ์สัตว์ป่าและพัฒนาความสัมพันธ์ที่ดีกับผู้นำในกลุ่มประ เทศแอฟริกาอย่าง พอล คาเกม (Paul Kagame) ในรวันดา ด้วย

.สนับสนุนบทบาท “สตรี”

หม่า และอาลีบาบา เป็นเจ้าภาพจัดงานประชุมสตรี และผู้ประกอบการในประเทศจีน ทุกๆ สองปี โดยเริ่มตั้งแต่ปี 2558 งานดังกล่าวจะมีสตรีที่มีชื่อเสียงที่สร้างแรงบันดาลใจมาร่วมงาน อาทิ อเรียน่า ฮุบฟิงตัน (Arianna Huffington) และ วีร่า หวัง (Vera Wang) และในปีนี้ก็มีวีดีโอของ รีฮันน่า (Rihanna)

“ผู้หญิงมีบทบาทสำคัญในอาลีบาบามาตั้งแต่ก่อตั้งเมื่อสองทศวรรษก่อน” หม่า กล่าวในการประชุมเมื่อเดือนที่แล้วตามรายงานที่เผยแพร่โดยเว็บไซต์ข่าว ของ บริษัท Alizila หม่า ยังกล่าวด้วยว่า ความเท่าเทียมทางเพศ เป็นประด็นสำคัญในศตวรรษที่ 21

โดยตั้งข้อสังเกตว่า ถ้าคุณต้องการให้ธุรกิจของคุณประสบความสำเร็จ สิ่งสำคัญคือต้องให้มีผู้นำที่เป็นผู้หญิงที่เพียงพอต่อการเติบโตของธุรกิจ และ ปัจจุบันผู้บริหารของอาลีบาบามากกว่าครึ่ง ก็เป็นผู้บริหารสตรี

.ขอออกจาก “ที่สูง”

หม่า ได้รับการยกย่องจากรัฐบาลจีนเมื่อเดือนพฤศจิกายนที่ผ่านมาว่า เป็น 1 ใน 100 คนจีนที่มี “ผลงานที่ดีเด่น” สำหรับการปรับโครงสร้างเศรษฐกิจของจีนในช่วง 4 ทศวรรษที่ผ่านมา

งานดังกล่าวได้รับการรายงานจาก“เดอะพีเพิล เดลี่”(the People’s Daily) หนังสือพิมพ์ของพรรคจีนคอมมิว นิสต์ โดยการรายงานดังกล่าว เปิดเผยขึ้นท่ามกลางความกังวลที่เพิ่มขึ้นเกี่ยวกับความเข้มงวดของรัฐบาลจีนต่อการทำธุรกิจของภาคเอกชนโดยพรรคคอมมิวนิสต์ของจีนภายใต้ การนำของประธานาธิบดีสี่จิ้นผิง

หม่า ตัดสินใจถอยออกจาก อาลีบาบา ในขณะที่เขาอายุยังน้อย โดยที่เขาให้สัมภาษณ์ก่อนหน้านี้ว่า เขาต้อง การจะเกษียณเร็วกว่า“บิล เกตต์”(บิล เกตต์ เกษียณอายุในวัย 58 ปี ในปี 2557)บางคนมีความเห็นว่า การที่ หม่า ตัด สินใจเกษียณอายุในช่วงนี้เกี่ยวข้องกับการที่รัฐบาลจีนมีนโยบายที่เข้มงวดกับธุรกิจที่เกี่ยวกับอินเตอร์เน็ต แต่ หม่า ปฏิ เสธว่า รัฐบาลปักกิ่งบีบให้เขาออกงานประชุมของ อาลีบาบา เมื่อเดือนกันยายนปีที่ผ่านมา

.หม่า ปฏิเสธถูกกดดัน

“ผมได้ฟังข่าวลือนอกประเทศจีนว่า ที่ผมจะเกษียณอายุจาก อาลีบาบา เพราะถูกรัฐบาลจีนกดดันให้ออก จริงๆ แล้วไม่มีใครกดดันผม ถ้าผมไม่ต้องการที่จะออก มันไม่มีอะไรที่เกี่ยวข้องกันระหว่างการออกของผมกับการเมืองและรัฐบาลจีน” หม่า กล่าว

ขณะที่ผู้สังเกตการณ์บางคนระบุว่า หม่า บินไปใกล้ดวงอาทิตย์นิดหน่อย และการออกจาก อาลีบาบา ก็เป็นส่วนหนึ่งของการปกป้องตัวเอง ขณะที่โครงการการกุศลที่ หม่า ส่งสัญญาณว่าเขาให้ความสนใจหลังการเกษียณ ก็สร้างผลประโยชน์ให้กับประเทศจีนโดยที่ไม่มีผลประโยชน์ทับซ้อนกับผู้นำของประเทศจีน

บทสุดท้ายในหนังสือเรื่องหม่า ของ คลาร์ก มีชื่อว่า “ไอคอน หรือ อิคารัส” ระบุว่า “ เขากระ ตือรือร้นที่จะรัก ษามรดกของเขาไม่ได้ออกจากบริษัทเต็มตัว แต่เป็นการถอยออกมาอย่างชาญฉลาดในการออกจากที่สูง” คลาร์ก กล่าว “เพื่อหลีกเลี่ยงการเป็น อิคารัส คุณต้อง … ไม่เพียง แต่หลีกเลี่ยงการบินใกล้กับดวงอาทิตย์ แต่ยังต้องหลีกเลี่ยงกับการชนกับคลื่นความร้อนของดวงอาทิตย์ ดังนั้นคุณจะต้องมีความทะเยอ ทะยานในการทำการกุศล การศึกษาและ สิ่งแวดล้อม ที่ยังมีช่องว่างอีกมากที่จะคุณได้ทำ และยังเป็นพื้นที่ที่รัฐบาลจะไม่เข้าไปเกี่ยวข้องด้วย” คลาร์ก กล่าวในที่สุด