กองทุน BSF ช่วยซื้อหุ้นกู้การบินไทยได้ไหม?

หนึ่งในประเด็นที่มีการพูดกัน และสร้างความตื่นตระหนกให้กับผู้ลงทุนในกรณี ฐานะการเงินของบริษัทการบินไทย จำกัด (มหาชน) ก่อนที่รัฐบาลจะตัดสินใจให้เข้ากระบวนการฟื้นฟูกิจการภายใต้คำสั่งของศาล คือ ประเด็น “หุ้นกู้ของการบินไทย” มูลค่ากว่า 7.1 หมื่นล้านบาท
หลังจากพบว่า มีสหกรณ์ออมทรัพย์จำนวนสูงถึง 82 แห่ง ถือหุ้นกู้ดังกล่าวรวมกันในวงเงินสูงถึง 4.3 หมื่นล้านบาท เท่ากับมีผู้ลงทุนรายย่อยจำนวนมากที่จะได้รับผลกระทบต่อเนื่อง หากกรณีเหล่านี้ส่งผลให้สหกรณ์ดังกล่าวขาดสภาพคล่องทางการเงิน
โดยตราสารหนี้ ประเภทหุ้นกู้ไม่ด้อยสิทธิ ไม่มีหลักประกันของการบินไทย จะมีกำหนดคืนชำระในปี 2563-2577 โดยในปี 2563 นี้จะมีกำหนดชำระคืนประมาณ 6.6 พันล้านบาท
หากจำกันได้ ในช่วงก่อนหน้าจะมีคำตัดสินใจให้การบินไทยเข้าสู่การฟื้นฟูกิจการ เคยมีแผนหนึ่งที่หลุดออกมา โดยต้องการให้กองทุนเพื่อรักษาสภาพคล่องของการระดมทุนในตลาดตราสารหนี้ (BSF) ที่ธนาคารแห่งประเทศไทย (ธปท.) จัดตั้งขึ้นเข้ามาซื้อตราสารหนี้ หรือหุ้นที่จะออกใหม่ของการบินไทย เพื่อทดแทนหุ้นกู้เดิมที่จะครบกำหนดชำระคืน เพื่อให้เจ้าหนี้ที่รับเงินคืนจากหุ้นกู้ของการบินไทยที่ลงทุนไว้ได้
ซึ่งตรงกับเจตนารมณ์ของแบงก์ชาติ ที่จะช่วยเหลือ “ผู้ถือหน่วยลงทุนรายย่อย”
อย่างไรก็ตาม แผนดังกล่าวถูกพับไป เนื่องจากหลักเกณฑ์ของกองทุน BSF ไม่สามารถ
ที่จะเข้าไปช่วยเหลือ บริษัทที่ออกหุ้นกู้ที่เป็น “รัฐวิสาหกิจ” ได้ เพราะหลักเกณฑ์กำหนดให้ดูแล “หุ้นกู้ของเอกชน” ยกเว้นรัฐวิสาหกิจ และสถาบันการเงิน
มาถึงวันนี้ กระทรวงการคลัง ได้ขายหุ้นการบินไทย ทำให้พ้นจากการเป็น “รัฐวิสาหกิจ” โดยสมบูรณ์ และกำลังอยู่ในกระบวนการเพื่อขอรับการฟื้นฟูกิจการภายใต้คำสั่งศาล ทำให้ “ตราสารหนี้” ทั้งหมด 71,608 ล้านบาท ถูกพักการชำระหนี้ หรือฟรีซไว้โดยปริยาย
และยังไม่สามารถระบุได้ว่า ภายใต้กระบวนการฟื้นฟูที่คาดว่าจะใช้เวลา 2 ปี จะมีการวางแผนให้การบินไทย เริ่มกลับมาชำระคืนตราสารหนี้ได้ในเวลาใด
ทำให้มีเสียงเรียกร้อง และสอบถามว่า เมื่อการบินไทยไม่ได้อยู่ในฐานะรัฐวิสาหกิจแล้ว เราสามารถที่จะใช้กองทุน BSF เพื่อที่จะหาวิธีให้สหกรณ์เจ้าหนี้ ซึ่งมีแบ็กอัพคือ ผู้ลงทุนรายย่อยได้รับเงินคืนได้บ้างหรือไม่ เพราะหากรอกระบวนการฟื้นฟูอาจจะต้องรอนานหลายปี
คำถามนี้ ล่อเป้าไม่น้อย เพราะหลายฝ่ายก็จับตาการทำงานของกองทุน BSF อยู่ ว่าสุดท้ายใครจะเป็นผู้โชคดีได้รับการช่วยเหลือ
อย่างไรก็ตาม หากพิจารณากันในหลักการของกองทุน BSF เบื้องต้นใน 4 ข้อ ซึ่งกำหนดว่า
1.กองทุน BSF จะให้ความช่วยเหลือแก่บริษัทที่มีอันดับความน่าเชื่อถือในระดับที่ลงทุนได้ (investment grade) และต้องยืนยันอันดับความน่าเชื่อถือก่อนเข้ารับความช่วยเหลือจาก BSF ด้วย
2.กองทุน BSF ไม่ให้ความช่วยเหลือแก่บริษัทที่มีอันดับเครดิตเป็น non-investment grade หรือ unrated นั้น เพราะผู้ลงทุนในตราสารกลุ่มนี้ส่วนใหญ่เป็นนักลงทุนรายใหญ่ (high net worth) ไม่ได้เป็นกลุ่มที่เชื่อมโยงกับประชาชนทั่วไปมากนัก
3.บริษัทที่ขอรับความช่วยเหลือต้องหาคนอื่นมากซื้อหุ้นกู้ที่จะออกใหม่ทดแทนหุ้นกู้เดิมจากแหล่งอื่นให้ได้ 50% ก่อน ที่เหลือจึงจะมาขอความช่วยเหลือจากกองทุน BSF
4.กองทุน BSF จะให้สภาพคล่องเพียงช่วงสั้น ๆ โดยจะซื้อตราสารหนี้อายุไม่เกิน 270 วันเท่านั้น
โอกาสที่ “หุ้นกู้การบินไทย” จะได้รับความช่วยเหลือคงเกิดขึ้นได้ยาก!!
เพราะแม้ว่า ในช่วงที่มีการออกหุ้นกู้ดังกล่าว หุ้นกู้ของการบินไทยจะมีีอันดับความน่าเชื่อถือในระดับที่ลงทุนได้ (investment grade) แต่หลังจากที่ออกมาเป็นบริษัทเอกชน ไม่มีคลังค้ำประกันหนี้ และกำลังเข้าสู่กระบวนการของศาล
“ทริสเรทติ้ง” ประเมินว่า การปรับโครงสร้างธุรกิจของบริษัทการบินไทยโดยผ่านกระบวนการทางศาล จะสร้างความเสียหายต่อเจ้าหนี้และความสามารถในการชำระหนี้ของบริษัท ส่งผลให้บริษัทต้องระงับการชำระคืนหนี้แล้ว อันดับเครดิตของบริษัทจะได้รับการปรับลดลงสู่ระดับ “D” หรือ “Default”
และเมื่อวันที่ 19 พ.ค.ทริสเรตติ้ง ได้ปรับลดอันดับเรตติ้งของการบินไทยและเรตติ้งของหุ้นกู้การบินไทย จากระดับ BBB สู่ระดับ C ซึ่งเป็นระดับที่ต่ำกว่าระดับลงทุน
ในขณะที่ข้อที่ 3 และ 4 คือ การหาคนมาซื้อหุ้นกู้ที่จะรีไฟแนนซ์ 50% และต้องคืนเงินภายใน 270 วันนั้น เป็นเรื่องที่เป็นไปไม่ได้ในสถานการณ์วันนี้
ดังนั้น โอกาสที่ “เจ้าหนี้” ที่ลงทุนในหุ้นกู้ของการบินไทย จะขยับตัวได้คงไม่น่าจะเกิดขึ้นในเร็ววัน คงต้องรอให้จบกระบวนการฟื้นฟู และยินยอมรับการยืดหนี้ และทยอยคืนหนี้ในระยะยาว
อย่างไรก็ตาม หวังว่ารายย่อยคงได้รับผลกระทบจากกรณีนี้ไม่มาก หรือหากมีผลกระทบคงได้รับการช่วยเหลือ เพราะสหกรณ์ทั้ง 82 แห่ง ยืนยันว่า การลงทุนในหุ้นกู้ของการบินไทย ถือเป็นวงเงินจำนวนน้อยมาก และไม่ส่งผลกระทบฐานะโดยรวมของสหกรณ์ ขณะเดียวกัน ยืนยันว่า จะดูแลการลงทุนของรายย่อยให้ดีที่สุด